Alignmentlessen van Wonka
“We hebben een visie, maar het systeem/de regels houdt ons tegen.”
In een wereld waar creativiteit belemmerd wordt door regels, breekt Wonka alle barrières. Let op: spoileralert.
In de film Wonka (2023) ontmoeten we een jongeman die iedereen een unieke, magische en onvergetelijke ervaring rondom chocolade wil geven. Hij ervaart veel tegenslag. Ook wordt Wonka geconfronteerd met een paradoxale uitdaging:
“Je kunt geen winkel hebben zonder chocolade te verkopen, en je kunt geen chocolade verkopen zonder een winkel te hebben.”
Dit is herkenbaar bij maatschappelijke organisaties. Het systeem, de wet en regelgeving faciliteert nog niet de visie van de toekomst.
Toch weet Wonka ondanks de obstakels uit te groeien tot de iconische uitvinder, goochelaar en chocolatier die we kennen uit “Charlie and the Chocolate Factory”. Hoe? Laten we het samen ontleden…
Situatie
Wonka komt door een list vast te zitten in een hotel, waar hij samen met medegevangenen zeker 20 jaar moet werken om zijn schuld af te lossen. Drama natuurlijk. Hij geeft geen cent meer.
Wel heeft hij een droom en de vaardigheden om die droom waar te maken.
De 3 marktleiders in chocolade doen alles om hem tegen te zitten. Inclusief de politie op hem afsturen.
Aanpak
🎩 Een gezamenlijk doel: Wonka laat zijn medegevangenen proeven van zijn bijzondere chocolade en slaagt erin een gedeelde droom te creëren. Het wenkend perspectief inspireert tot samenwerking ondanks hun verschillen.
🎩 Begin klein: Wonka pakt niet meteen het hele probleem aan maar begint klein. Eerst de goede ingrediënten voor zijn chocola (lees: giraffenmelk)… Hij focust zich om waar het echt om draait. Hij gaat niet aan de slag met het systeem/randvoorwaarden die tegenzitten.
🎩 Olievlek: Regelmatig doet hij verrassingsoptredens op straat waar hij zijn droom deelt. Hoe? Storytelling! Hij koppelt de uitdagingen van voorbijgangers aan zijn visie en zijn oplossing: de chocolade. Door regelmatig aanwezig te zijn breidt het enthousiasme voor zijn droom uit.
🎩 Inspiratie en actieve participatie: door samen te werken komen de gevangenen tot innovatieve oplossingen. Ze maken een constructie waardoor Wonka een paar uur het hotel uit gesmokkeld kan worden en zo zijn werk in de stad kan doen. Wanneer een arrestatie door de politie dreigt, werken ze opnieuw samen en creëren ze een structuur waardoor Wonka onopgemerkt via de waterputten in de stad kan verdwijnen, en zo de politie kan ontlopen.
🎩 Volhouden: Ondanks meerdere tegenslagen – bijv. dat zijn chocola werd vervuild met YETI haargroei middel – blijft hij doorgaan. Hij liet mensen continu genieten van het wenkend perspectief: de beste chocolade die je ooit hebt geproefd.
Er zit veel alignment-wijsheid in deze film.
Dus als je hem nog niet hebt gezien, echt een aanrader.
INspiratie 
Muziek-in-de-zorg toolkit
Een toolkit op 1 A4 die zorg- en welzijnsmedewerkers, mantelzorgers en naasten helpt om muziek en geluid in te zetten voor ouderen en mensen met dementie.